Τι είναι το CST;

Ας γνωρίσουμε την Θεραπεία Γνωστικού Ερεθισμού – μία ψυχοκοινωνική παρέμβαση για την άνοια.

Ολοένα και περισσότερο έδαφος στο ερευνητικό και θεραπευτικό στερέωμα καταλαμβάνει μία πρωτοπόρος και πολυδιάστατη μέθοδος παρέμβασης σε ασθενείς με ήπια και μέτρια επίπεδα άνοιας. Το όνομά της; Θεραπεία Γνωστικού Ερεθισμού (Cognitive Stimulation Therapy – CST).

Πρόκειται για μία θεραπευτική παρέμβαση που επιστρατεύει την τεχνική της πολυαισθητηριακής διέγερσης και της λανθάνουσας μάθησης σε ένα πλαίσιο δημιουργικής κοινωνικής αλληλεπίδρασης που αποτελεί πρόσφορο έδαφος για την καλλιέργεια γνωστικών και κοινωνικών δεξιοτήτων.

Η σύλληψη του εγχειρήματος αποδίδεται στην καθηγήτρια Aimee Spector στην Μεγάλη Βρετάνια, όπου η εν λόγω παρέμβαση έτυχε ευρείας αποδοχής και αναγνώρισης και εν συνεχεία διενεργήθηκαν προσπάθειες για την πολιτισμική προσαρμογή του εργαλείου σε πληθώρα χωρών παγκοσμίως.

Σημείο-σταθμό και στοιχείο έμπρακτης αναγνώρισης της αποτελεσματικότητας της Θεραπείας Γνωστικού Ερεθισμού, συνιστά η επιλογή της συγκεκριμένης παρέμβασης -ως η μόνη αντίστοιχη ψυχοκοινωνική- από το NICE στις προτάσεις για διαχείριση και αντιμετώπιση των ασθενών με ήπια και μέτρια επίπεδα άνοιας.

Τι είναι όμως η Θεραπεία Γνωστικού Ερεθισμού; Αν επιλέξω να συμμετάσχω στην θεραπευτική ομάδα, τι να περιμένω;

Καταρχάς, να ΜΗΝ περιμένετε μία εξαντλητική, πνευματικώς κοπιώδη και μακροπρόθεσμη δράση.

Πρόκειται για μία παρέμβαση με βραχυπρόθεσμο θεραπευτικό πλάνο δεκατεσσάρων (14) συνεδριών – 45 λεπτών – σε διάρκεια επτά (7) εβδομάδων και ενδιαφέρουσες, ανάλαφρες δραστηριότητες των οποίων ο χαρακτήρας και οι στόχοι προσομοιάζουν στους αντίστοιχους ενός παιχνιδιού. Η συνέπεια καθίσταται σημαντικός παράγοντας στην διατήρηση της συμπαγούς δομής του προγράμματος. Επομένως, ορισμένες δραστηριότητες ιδιαίτερα κατά τα αρχικά στάδια κάθε συνεδρίας διενεργούνται με τον ίδιο τρόπο σε πληθώρα συνεδριών, γεγονός που επιτρέπει παράλληλα και την διαρκή αξιολόγηση ορισμένων σταθερών γνωστικών λειτουργιών.

Τα μέλη της εκάστοτε ομάδας παρακινούνται σε κάθε βήμα να επικοινωνούν μεταξύ τους και να συνεργάζονται. Μάλιστα, η συνεργασία προκρίνεται ήδη από το στάδιο της ονοματοδοσίας της ομάδας, το όνομα της οποίας το αποφασίζουν όλα τα μέλη μαζί. Το περιεχόμενο των δραστηριοτήτων εκτείνεται από αμιγώς γλωσσολογικές δραστηριότητες έως
αμιγώς πρακτικές – χειρωνακτικές δραστηριότητες.

Μπορεί κανείς να συμμετάσχει σε:

• Παιχνίδια λέξεων
• Συζήτηση θεμάτων που άπτονται της επικαιρότητας
• Πιστή τήρηση μαγειρικών συνταγών
• Μαγείρεμα
• Αναγνώριση καρυκευμάτων – πολυαισθητηριακά
• Ακρόαση μουσικής
• Τραγούδι

Η αποτελεσματικότητα της εν λόγω παρέμβασης;

Αν και μέχρι τώρα – ιδίως στην Ελλάδα – καθίσταται δύσκολο να μπορεί κανείς να εναποθέσει έρευνες επί ερευνών στο τραπέζι της ακαδημαϊκής συζήτησης, τόσο από έρευνες κυρίως από την «χώρα καταγωγής» του CST όσο και από την παρεχόμενη ανατροφοδότηση ατόμων – μελών σε ομάδες CST που διαμορφώθηκαν από την κλινική μας, μπορεί κανείς να ισχυριστεί ότι πρόκειται για ένα ελπιδοφόρο εργαλείο προς διάθεση των ασθενών με ήπιου και μετρίου βαθμού άνοιας. Εκτός από τα αμιγώς νοητικά και δη μνημονικά οφέλη που δύνανται οι συμμετέχοντες να αποκομίσουν, πρωτεύοντα ρόλο διαδραματίζει η συνεισφορά στον κοινωνικοσυναισθηματικό τομέα των μελών των ομάδων της παρέμβασης, ούσα η τελευταία ψυχοκοινωνική.

Ενδεικτικά, η ενίσχυση της αυτοπεποίθησης και της επιθυμίας εμπλοκής, συνεργασίας και έναρξης διαλόγου με το εκάστοτε κοινωνικό σύνολο, συνιστούν μόλις δύο από τα κύρια αναφερόμενα οφέλη.

Του Γιάννη Κατσούλη, τελειόφητος φοιτητής Ψυχολογίας – ΕΚΠΑ