ΑΓΧΟΣ – ΕΝΟΧΛΗΣΗ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΗ
Δεν υπάρχει ζωντανός οργανισμός που να μην υπόκειται στη διαδικασία του άγχους. Το άγχος είναι ένας μηχανισμός του οργανισμού μας που σε φυσιολογικές συνθήκες είναι αυτό που ενεργοποιεί τις λειτουργίες εκείνες έτσι ώστε να είμαστε στην ώρα μας στις διάφορες υποχρεώσεις μας ή να ανεβαίνουμε στο πεζοδρόμιο όταν ακούμε το κλάξον του αυτοκινήτου ή να προσπαθούμε να αποφύγουμε το χτύπημα κάποιου, κ.α. Όταν αυτή η λειτουργία παρεκκλίνει του φυσιολογικού το άγχος από λειτουργικό, γίνεται βασανιστικό και πολλές φορές διαλυτικό.
Ο άνθρωπος που υποφέρει από υπερβολικό άγχος μπορεί να το εκδηλώσει με μια μεγάλη γκάμα συμπτωμάτων που ξεκινά από απλή νευρικότητα και αίσθημα προσμονής και ανυπομονησίας, μέχρι την κρίση πανικού που εκδηλώνεται με σωματικά αλλά και ψυχολογικά συμπτώματα. Όσοι παρουσιάζουν υπερβολικό άγχος, παρουσιάζουν και μια σειρά από αποφυγές δραστηριοτήτων που οφείλονται σε αυτό καθ΄ αυτό το άγχος. Έτσι πολλοί αποφεύγουν τα λεωφορεία και τα Μ.Μ.Μ. γιατί αισθάνονται δύσκολα σε κλειστούς χώρους. Άλλοι αποφεύγουν πολυσύχναστους χώρους και πλατείες, άλλοι αποφεύγουν την ουρά στο ταμείο του Super Market, άλλοι Νοσοκομεία, ασανσέρ, αεροπλάνα, νεκροταφεία κ.λ.π. Κοινός παρονομαστής σε όλα τα παραπάνω, και σε άλλα τόσα, το Άγχος.
Μια άλλη εκδήλωση του άγχους είναι η σωματοποίηση του, δηλαδή ο ασθενής φοβάται για την υγεία – ζωή του και συνήθως φοβάται μην πάθει έμφραγμα γιατί το άγχος του προκαλεί δύσπνοια και ταχυκαρδία ή φοβάται το Αγγειακό εγκεφαλικό γιατί νιώθει σφίξιμο στο κεφάλι. Και στις δύο περιπτώσεις τα άτομα που εκφράζουν αυτούς τους φόβους είναι νεαρά και η υγεία τους πολύ καλή, παρά ταύτα επισκέπτονται συχνά Παθολόγους ή Καρδιολόγους για να τους βεβαιώσει ότι είναι καλά.
Στις παραπάνω γραμμές αναφέρθηκε πολλές φορές η λέξη «φόβος» που σημαίνει ότι το υπέρμετρο Άγχος είναι αυτό που ευθύνεται για όλες τις φοβίες που παρουσιάζονται στους ανθρώπους. Η «φοβία» είναι ένας παράλογος (υπερβολικός) φόβος που εκτρέπει τον πάσχοντα από την απλή φυσιολογική εκτίμηση των καταστάσεων σε νοητικά άλματα που πρόσκαιρα μπορεί να τον ανακουφίζουν, αλλά μακροπρόθεσμα συντηρούν τις φοβίες ή και τις αυξάνουν. Κανείς δεν κινδυνεύει από το άγχος, όσο δύσκολα ή αβάσταχτα νιώθει, το άγχος υπάρχει γιατί του δίνουμε σημασία και ασχολούμαστε μαζί του. Άρα δεν φοβόμαστε τους φόβους μας αλλά πηγαίνουμε κόντρα στις αποφυγές μας.
Τέλος, το άγχος είναι και θα είναι μέρος της ζωής μας. Σκοπός είναι να μπορούμε να το ελέγξουμε και να το κρατάμε σε λειτουργικά επίπεδα. Φυσικά, το βασικότερο για να αντιμετωπιστεί το άγχος ή οποιαδήποτε άλλη αγχώδης διαταραχή είναι να απευθυνθούμε στον κατάλληλο γιατρό ή ειδικό, ώστε να γίνει σωστή διάγνωση και να βρεθεί η σωστή αιτία και σε συνέχεια θεραπεία.
Σπύρος Τζεράνης, Ψυχίατρος και Επιστημονικός Διευθυντής του Θεραπευτηρίου.