ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΜΕΤΑΤΡΟΠΗΣ (Υστερική Νεύρωση) – Μια Ακούσια Παραγωγή Συμπτωμάτων και Ψυχικού Πόνου

Η ασθενής Α.Δ 29 ετών έγγαμη και με ένα αγοράκι 3 ετών, εργαζόμενη με πανεπιστημιακή μόρφωση, ξαφνικά άρχισε να νιώθει μουδιάσματα αρχικά στο αριστερό κάτω άκρο και μετά λίγες μέρες επεκτάθηκε το μούδιασμα σε όλη την αριστερή πλευρά. Η ασθενής απευθύνθηκε στον οικογενειακό της γιατρό που της συνέστησε να επισκεφθεί Νευρολόγο αφού εκτίμησε ότι δεν έχει κάτι από την δική του ειδικότητα.
Ξεκίνησε ένα κύκλο νευρολογικών εργαστηριακών εξετάσεων γιατί το μούδιασμα μετατράπηκε σε δυσκολία βάδισης (χρήση μπαστουνιού) με M.R.Ι, Προκλητά Δυναμικά και Μυογράφημα. Ο νευρολογικός έλεγχος δεν έδειξε κάτι το παθολογικό και ο γιατρός του Νοσοκομείου της συνέστησε ψυχιατρική εξέταση. Η ασθενής θύμωσε γιατί κανείς δεν την πίστευε και ενώ αυτή υπέφερε της λέγανε ότι δεν είναι τίποτα.
Τέσσερις μήνες μετά και ενώ συνέχισε και κουτσαίνει και να βαδίζει με μπαστούνι, να έχει αποποιηθεί την επιμέλεια του παιδιού δηλώνοντας αδυναμία και να μην πηγαίνει στην εργασία της με επισκέφθηκε.
Στην πρώτη μας συνάντηση μου αποκάλυψε ότι ο πνευματικός της την προέτρεψε να επισκεφθεί ψυχίατρο και αυτή σαν έσχατη λύση το ακολούθησε. Δήλωσε ότι δεν πίστευε ότι θα έβρισκε λύση στο πρόβλημα της και ότι δεν είναι τρελή και ξέρει τι νιώθει. Πέρασαν παρά ταύτα αρκετές συνεδρίες που βεβαιώνω ότι ερχόταν ολοένα και με περισσότερη ευχαρίστηση και σιγά σιγά ξετυλίγοντας το κουβάρι της ζωής της και αποκτώντας εμπιστοσύνη στο πρόσωπο του θεραπευτή φανέρωσε πρώτα στον εαυτό της (γιατί το παραδέχτηκε φωναχτά) και μετά σε μένα ότι όλη της η ζωή είναι «λάθος» . Μεγάλωσε με γονείς που διαφωνούσαν και διαπληκτίζονταν συνεχώς, είχε μια μάνα που δεν την αγκάλιασε ποτέ ενδιαφερόταν βέβαια με ένα τρόπο που δεν άγγιζε την ασθενή και πατέρα φωνακλά, νευρικό και απόμακρο. Ακολούθησε σπουδές που δεν ήθελε αλλά άρεσαν του πατέρα της, βρίσκεται σε εργασία που δεν την ικανοποιεί και παντρεύτηκε έναν καλό παιδί μόνο και μόνο για να φύγει απ’ το σπίτι και σήμερα αισθάνεται εγκλωβισμένη μόνη και αποτυχημένη στα 29 της χρόνια. Παρόλο το υψηλό μορφωτικό επίπεδο της ασθενούς και την εμπιστοσύνη που απέκτησε στο πρόσωπό μου δυσκολεύτηκε πολύ να συνειδητοποιήσει ότι όλο αυτό το συγκρουσιακό υλικό παράγει άγχος που σωματοποιείται και μετατρέπεται σε νευρολογική δυσλειτουργία.
Τα συμπτώματα μετατροπής προσφέρουν στους ασθενείς δύο είδη κέρδους. Το πρωτογενές κέρδος από το σύμπτωμα είναι η ανακούφιση από την ψυχολογική σύγκρουση και η μείωση του άγχους. Στο δευτερογενές κέρδος το άτομο με την αρρώστια του αποφεύγει ευθύνες που δεν θέλει και δέχεται την φροντίδα, την υποστήριξη και το νοιάξιμο των ατόμων γύρω του που διαφορετικά δεν θα έδιναν όλα τα παραπάνω.

Σπύρος Τζεράνης, Ψυχίατρος και Επιστημονικός Διευθυντής του Θεραπευτηρίου.